อิเหนา : ระตูบุศสิหนายกทัพตามประสันตา (๓๙)

ระตูบุศสิหนายกทัพตามประสันตา
๏ เมื่อนั้น	ระตูบุศสิหนาเป็นใหญ่
เร่งรัดจัดพหลพลไกร	นายไพร่พร้อมถ้วนกระบวนทัพ ฯ
ฯ ๒ คำ ฯ
๏ จึงเข้าที่ชำระสระสนาน	สุคนธารกลิ่นกลบอบอุหรับ
พระฉายตั้งเตียงทองรองรับ	สอดใส่สนับเพลาพลัน
ภูษายกแย่งครุฑภุชงค์	จัดกลีบจีบประจงทรงกระสัน
ฉลององค์ทรงใส่เกราะสุวรรณ	สำหรับกันศาตราอาวุธ*
ห้อยหน้าเจียระบาดคาดทับ	ปั้นเหน่งสายบานพับประดับบุษย์
ใส่สังวาลย์รณรงค์ยงยุทธ์	ทองกรชมพูนุทรจนา
สอดทรงธำมรงค์เรือนสุบรรณ	มงกุฎกรรเจียกจรซ้ายขวา
เหน็บกริชฤทธิไกรไคลคลา	เสด็จมาห้องสุวรรณเทวี ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ
ร่าย
๏ ลดองค์ลงเหนือบัลลังก์รัตน์	จึ่งตรัสแก่ประไหมสุหรี
เมื่อกี้โจรป่าพนาลี	เข้ามาที่นี่สี่ห้าคน
พวกเราขับไล่ก็ไม่ฟัง	โอหังจองหองพองขน
พาลวิวาทวัดเหวี่ยงเถียงลน	องอาจอวดตนเป็นพ้นรู้
แล้วสังหารผลาญพลเราล้มตาย	เป็นน่าแค้นน่าอายอดสู
พี่จะยกทัพขันธ์ไปพันตู	ขวัญข้าวค่อยอยู่อย่าอาวรณ์ ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ
๏ เมื่อนั้น	นวลนางดรสาสายสมร
กราบบาทบังคมประนมกร	ภูธรอย่าได้เสด็จไป
พระก็เป็นเอกองค์พงศ์กษัตริย์	ดำรงราชสมบัติบุรีใหญ่
ไม่ควรคู่สู้รบกับโจรไพร	ถึงมาตรแม้นมีชัยก็ไม่งาม
ถ้าฉวยเพลี่ยงพล้ำสิซ้ำร้าย	จะเสียยศอดอายกลางสนาม
ให้แก่คนชำนาญการสงคราม	ยกทัพติดตามไปต่อตี ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ
๏ เมื่อนั้น	ระตูบุศสิหนาเรืองศรี
ฟังนางพลางตอบพาที	ว่าไยอย่างนี้กัลยา
ธรรมดาว่าพวกโจรไพร	ย่อมเรืองฤทธิไกรแกล้วกล้า
เคยรณรงค์รบราญชำนาญมา	ทั่วทุกพาราก็เลื่องลือ
จะให้แต่โยธาทั้งนั้น	ไปต้านต่อกับมันจะได้หรือ
พี่จะใคร่ไปสู้ดูฝีมือ	จะมาถือยศศักดิ์ด้วยอันใด
เจ้าอย่าโศกาปรารมภ์	ทุกข์ร้อนเกรียมตรมหม่นไหม้
สั่งเสร็จเสด็จจากห้องใน	ออกไปที่ประชุมโยธา ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ
๏ จึงเหยียบโกลนโจนขึ้นม้าที่นั่ง	ด้วยกำลังแค้นขัดสหัสา
โบกพระหัตถ์ตรัสสั่งเสนา	ให้เร่งยกโยธาคลาไคล ฯ
ฯ ๒ คำ ฯ เชิด
๏ เลียบเดินตามเนินแนวกุหนุง	พอตกทุ่งแลเห็นทัพใหญ่
ธงเทียวเขียวแดงดาษไป	เสียงฆ้องกลองชัยนี่นันต์
ระตูเดือดดาลทะยานจิต	ประกาศิตสั่งนิกรกองขันธ์
เร่งโจมตีเข้าไปอย่าไว้มัน	ไล่พิฆาตฟาดฟันให้มรณา ฯ
ฯ ๔ คำ ฯ
๏ บัดนั้น	นายทัพรับสั่งใส่เกศา
ต่างคนต่างขับโยธา	ทั้งกองหนุนกองหน้าดาประดัง
เร่งพลพาชีตีกระหนาบ	ตัวนายชักดาบออกไล่หลัง
ทนายปืนยิงปืนตึงดัง	เสียงดังครื้นครั่นสนั่นดง ฯ
ฯ ๔ คำ ฯ เชิด
๏ บัดนั้น	จึงมหาเสนาตำมะหงง
แกว่งกระบี่ตีต้อนจัตุรงค์	อาจองออกไล่ทะลวงฟัน
ที่เหล่านั่งหลุมซุ่มคอยรับ	ก็ปล่อยตับเสียงปืนครื้นครั่น
พวกอาสาม้าแซงสามพัน	รำทวนสวนควันเข้าโถมแทง
บ้างลุยไล่สะพัดซัดหอกคู่	เกาทัณฑ์ธนูน้าวแผลง
พลระตูตายกลาดกลางแปลง	เลือดแดงเป็นสาดดาษดา ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ
๏ ประสันตาดีใจเห็นได้ที	ถือกระบี่รี่รำออกนำหน้า
บ่าวไพร่ไม่คิดแก่ชีวา	ต่างเข้าเข่นฆ่าปัจจามิตร
พวกพลแตกกระจายพ่ายพัง	จนกระทั่งทัพระตูไม่ต้านติด
ประสันตาท้าทายทำอวดฤทธิ์	รำกริชเยาะเย้ยไปมา ฯ
ฯ ๔ คำ ฯ กลองมลายู
๏ เมื่อนั้น	ระตูผู้ผ่านบุศสิหนา
เห็นโจรไพรไล่พลโยธา	แตกกระจายพ่ายมาจนหน้าทัพ
โกรธนักชักกระบี่ออกตีต้อน	ไล่พลนิกรสะท้อนกลับ
กองหลวงกองหลังคั่งคับ	ไม่หลีกหลบรบรับต้านทาน
บ้างพุ่งผัดศาตราอาวุธ*	อุตลุดสับสนอลหม่าน
หักโหมโรมรันประจัญบาน	ตีประดาหน้ากระดานเข้าไป ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ
๏ เมื่อนั้น	ปันหยีองอาจไม่หวาดไหว
เห็นระตูต้อนพลสกลไกร	รุกไล่ติดพันประสันตา*
พระไล่พลพาชีกองหลวง	โถมทะลวงควงขับเข้ารับหน้า
บ้างรำทวนสวนแทงบนหลังม้า	ชักอาชาหมายมุ่งพุ่งหอกซัด
พลดาบดึงดันเข้าฟันฟาด	สามารถรับรองป้องปัด
ทนายปืนยืนยิงคนละนัด*	แล้วหยุดยัดยิงสาดซ้ำไป ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ เชิด
๏ เมื่อนั้น	ระตูบุศสิหนาเป็นใหญ่
เห็นโยธีรี้พลสกลไกร	ชิงชัยไพรีไม่พ่ายพัง*
พระยิ่งกริ้วโกรธโกรธา	กะระตะอาชาม้าที่นั่ง
ฝ่าพลขึ้นไปมิได้ยั้ง	ด้วยโมโหโอหังไม่รั้งรอ
แลเห็นปันหยีขี่อาชา	โสภาพริ้งเพราดังเหลาหล่อ
น่าจะมีพงศ์เผ่าเหล่ากอ	เนื้อหน่อกษัตริย์ขัตติยา*
ท่วงทีที่ทำก็ประหลาด	เห็นมิใช่เชื้อชาติชาวป่า
คิดพลางทางมีวาจา	ดูราปันจุเหร็จฤทธิรณ
เป็นไฉนหยาบช้าสามานย์	ชวนกันทำการอกุศล
ตั้งกองซ่องสุมผู้คน	จะเที่ยวปล้นพาราหรือว่าไร
รูปทรงส่งศรีกิริยา	จะสมเป็นชาวป่าก็หาไม่
บ่าวท่านอาจองทะนงใจ	เข้าไปถึงหน้าพลับพลา
ไล่ผลาญรี้พลเราล้มตาย	แล้วหยาบช้าท้าทายเป็นหนักหนา
หมิ่นเราเผ่าพงศ์กษัตรา	เร่งส่งมันมาแต่โดยดี ฯ
ฯ ๑๔ คำ ฯ
๏ เมื่อนั้น	พระโฉมยงองค์มิสาระปันหยี
ฟังระตูบุศสิหนาพาที	ยิ้มพลางทางมีพจมาน
เราเป็นชาติชาวป่าพนาลัย	เที่ยวอยู่ตามวิสัยในไพรสาณฑ์
มิได้เคยหักโหมโรมราญ	ตีบ้านเมืองใครแต่ไรมา
ซึ่งบ่าวเราทำละเมิดเกิดวิวาท	รุกราชอาจหาญเหมือนท่านว่า
จะให้ส่งตัวนั้นสุดปัญญา	ด้วยไม่รู้จักหน้าว่าผู้ใด
พวกพ้องของท่านที่ล้อมวง	แต่จะจับชาวดงก็ไม่ได้
ดูเหมือนไม่มีมือหรือว่าไร	นั่งให้เขาฆ่าขายหน้านาย
ถ้ารู้ไปถึงไหนก็ไม่งาม	ชอบแต่คิดผิดความเสียให้หาย
นี่อะไรไม่หนำยังซ้ำร้าย	เอาโยธามาตายเสียก่ายกอง
ซึ่งเราช่วยว่าเพราะการุญ	อย่าโมโหหันหุนขุ่นข้อง
จงยกทัพกลับไปดังใจปอง	ครอบครองพาราให้สำราญ ฯ
ฯ ๑๒ คำ ฯ
๏ เมื่อนั้น	ระตูบุศสิหนากล้าหาญ
ฟังปันหยีตอบพจมาน	ว่าขานแนมเหน็บยิ่งเจ็บใจ
จึงร้องว่าเหวยปันจุเหร็จ	เข้ากับบ่าวกล่าวเท็จแก้ไข
มิส่งตัวมันมาก็แล้วไป	ดีแล้วจะได้เห็นกัน
ว่าพลางทางขับอาชา*	รำท่าเพลงทวนหวนหัน
เข้าไล่โรมรุกบุกบัน	หมายมั่นจะฆ่าชีวาลัย ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ เชิด